Περιγραφή : Στόχος του μαθήματος είναι να εξετάσει τις βασικότερες θεωρητικές απόψεις που έχουν διατυπωθεί σχετικά με τον τρόπο που σκέφτονται και μαθαίνουν τα παιδιά.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει:
• Να έχουν εξοικειωθεί με τις θεωρητικές απόψεις της γνωστικής και αναπτυξιακής ψυχολογίας για τη ανάπτυξη της σκέψης των παιδιών
• Να έχουν διαμορφώσει μία εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η σκέψη των παιδιών
• Να διαθέτουν μία θεωρητική βάση για την ανάπτυξη των γνωστικών λειτουργιών όπως της αντίληψης και της μνήμης
• Να αντιλαμβάνονται την εννοιολογική ανάπτυξη κατά την βρεφική και παιδική ηλικία
• Να κατανοούν την ανάπτυξη των γνωστικών μηχανισμών που οδηγούν σε προωθημένη σκέψη για την επίλυση προβλημάτων
• Να προσεγγίζουν κριτικά σύγχρονα ζητήματα που αφορούν στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, όπως το ζήτημα των ατομικών διαφορών στην ανάπτυξη της σκέψης
• Να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν τα κατάλληλα θεωρητικά σχήματα για την ερμηνεία ψυχολογικών φαινομένων γνωστικής ανάπτυξης
• Να μπορούν να εφαρμόζουν πρακτικά ερευνητικές τεχνικές για την ανάδειξη της σκέψης των παιδιών σε διαφορετικές ηλικιακές περιόδους
Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις με την υποστήριξη power-point παρουσιάσεων και συζήτηση. Ανάθεση εργασιών σε ομάδες φοιτητών και προφορική παρουσίαση.
Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Γραπτές εξετάσεις & αξιολόγηση των εργασιών και παρουσιάσεων.
Περίγραμμα : Το μάθημα θα κινηθεί σε δύο κύριους άξονες. Αρχικά θα παρουσιαστούν οι θεωρητικές απόψεις για τη γνωστική ανάπτυξη, όπως η θεωρία του Piaget, του Vygotsky και η προσέγγιση της επεξεργασίας των πληροφοριών. Στη συνέχεια θα εξεταστούν έξι εξειδικευμένες πλευρές της σκέψης των παιδιών: η αντίληψη, η ομιλία, η μνήμη, η κατανόηση εννοιών, η επίλυση προβλημάτων και η ανάπτυξη της ανάγνωσης, της γραφής, των μαθηματικών και των φυσικών επιστημών.
Το μάθημα περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:
• Εισαγωγή στη γνωστική αναπτυξη
• Η θεωρία του Jean Piaget για τη γνωστική ανάπτυξη
• Θεωρίες επεξεργασίας πληροφοριών
• Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
• Ανάπτυξη της αντίληψης
• Ανάπτυξη της μνήμης
• Εννοιολογική ανάπτυξη
• Επίλυση προβλημάτων κατά τη βρεφική και παιδική ηλικία
Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη:
Donaldson, M. (1991). Η σκέψη των παιδιών. (Επιμ. Σ. Βοσνιάδου), Εκδόσεις Gutenberg.
Luria, A.R. (1995). Γνωστική ανάπτυξη, (Επιμ. Α. Κωσταρίδου- Ευκλείδη), Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Σαμαρτζή, Σ. & Δημητρίου, Α. (2008). ΝΟΗΣΙΣ 4: Γνωστική Ανάπτυξη, Eκδόσεις Τυπωθήτω.
Siegler, R. (2002). Πώς σκέφτονται τα παιδιά. (Επιμ. Σ. Βοσνιάδου), Εκδόσεις Gutenberg.
Vygotsky, L.S. (1997). Νους στην Κοινωνία, (Επιμ. Σ. Βοσνιάδου), Εκδόσεις Gutenberg.
Wadsworth, B.J. (2001). Η θεωρία του Piaget για τη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη: Τα θεμέλια του κονστρουκτιβισμού, Εκδόσεις Καστανιώτη.